Sau hơn 10 năm đưa vào vận hành, đến nay, hệ thống cảnh báo từ xa của Công ty CP Thủy điện Sông Ba Hạ đã mang lại nhiều hữu ích trong công tác phòng chống lụt bão hàng năm, góp phần cùng chính quyền địa phương đảm bảo an toàn tài sản và tính mạng cho bà con Nhân dân vùng hạ du sông Ba.

Mới đây, sản phẩm ứng dụng Module đa năng HS/GMS Controoller V3.0 vào hệ thống cảnh báo từ xa do cán bộ, người lao động Công ty CP Thủy điện Sông Ba Hạ nghiên cứu sáng tạo vinh dự được trưng bày, giới thiệu tại hội nghị Tự động hóa EVN năm 2022 do Tập đoàn Điện lực Việt Nam vừa tổ chức tại TP Hồ Chí Minh.

Từ nhu cầu thực tiễn

Nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ nằm ở bậc thang cuối cùng của lưu vực sông Ba. Ngoài thực hiện nhiệm vụ phát điện, Nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ còn đặc biệt quan tâm đến bà con sinh sống dọc hai bờ sông để đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của Nhân dân khi nhà máy điều tiết hồ chứa và chạy máy phát điện. Từ trăn trở này, năm 2011, hệ thống cảnh báo từ xa đã được đơn vị này lắp đặt tại các khu vực đông dân cư, bến đò, khu vực người dân hay qua sông, suối nhằm cảnh báo kịp thời trước khi nhà máy vận hành.

Ban đầu, hệ thống cảnh báo từ xa có 6 trạm được lắp đặt, mang lại những hiệu quả tích cực, hỗ trợ trong công tác phòng chống thiên tai của công ty và địa phương. Tuy nhiên, hệ thống cảnh báo khi ấy vẫn còn nhiều hạn chế như: thiết bị chưa đồng bộ, cảm biến sóng GSM được chế tạo thủ công nên dễ bị nhiễu và khó điều chỉnh được độ nhạy, nhiều thao tác vẫn còn mang tính thủ công, mất nhiều thời gian và công sức… làm gián đoạn công tác cảnh báo.

Là người trực tiếp cải tiến hệ thống này, ông Đoàn Hữu Sinh, chuyên viên Phòng Kỹ thuật An toàn Công ty CP Thủy điện Sông Ba Hạ, cho biết: Để nâng cao hiệu quả việc cảnh báo lũ, chúng tôi đã nghiên cứu và đưa vào vận hành thành công hệ thống cảnh báo cho hạ du thông qua thiết bị điện thoại thông minh. Cụ thể, sau khi được cải tiến, nâng cấp, hệ thống cảnh báo từ xa thế hệ mới với mã hiệu HS/GSM Controller V3.0 dựa trên nền tảng điều khiển thông qua sóng điện thoại GSM đã phủ rộng khắp các vùng trên cả nước có mức độ tin cậy cao và ổn định trong các điều kiện thời tiết khác nhau. Điện thoại sử dụng để điều khiển hệ thống cảnh báo từ xa là các số điện thoại đã được khai báo trước, nhằm đảm bảo tính bảo mật của hệ thống.

Từ những thành công ban đầu, công ty tiếp tục nghiên cứu, cải tiến hệ thống từ gọi điện sang nhận dạng và thực thi lệnh phát âm thanh từ cú pháp tin nhắn SMS. Khi cần thông báo thông tin điều tiết hồ chứa, xả nước qua tràn, chạy máy…, nhà máy sử dụng lệnh điều khiển bằng cú pháp tin nhắn SMS hoặc cuộc gọi thoại. Hệ thống cảnh báo từ xa sẽ tự động phát toàn bộ nội dung thông báo ra loa phóng thanh công suất lớn bao gồm tiếng còi hụ, nội dung thông báo, thời gian và lưu lượng nước xả về hạ du cho bà con quanh vùng biết và chủ động phòng tránh. Nội dung cảnh báo hoàn toàn có thể thay đổi linh hoạt theo từng kịch bản khác nhau. Việc điều khiển bằng tin nhắn sẽ đáp ứng yêu cầu thông báo đến nhiều trạm cảnh báo trong cùng một thời điểm.

Giúp người dân chủ động phòng tránh

Sau hơn 10 năm được lắp đặt, vận hành, hệ thống cảnh báo từ xa của Công ty CP Thủy điện Sông Ba Hạ đã có 21 trạm cảnh báo, phạm vi phủ sóng rộng hơn, đưa thông tin vận hành hồ chứa và chạy máy phát điện nhanh chóng, chuẩn xác đến với nhiều người dân hơn.

Ông Lê Hải ở xã Đức Bình Tây (huyện Sông Hinh) cho biết: Khi mới có hệ thống loa cảnh báo, chúng tôi rất bỡ ngỡ. Nhưng sau một thời gian ngắn, chỉ cần nghe tiếng nhạc hiệu từ các loa cảnh báo là chúng tôi biết ngay Nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ chuẩn bị xả nước. Nhờ đó, bà con biết và chủ động di dời tài sản, vật nuôi ra khỏi khu vực có nguy cơ ngập lụt, tránh được thiệt hại về người và tài sản. Còn theo ông Huỳnh Đức Hoàng, Quản lý trạm bơm buôn Mả Vôi, xã Đức Bình Tây (huyện Sông Hinh), bà con địa phương thường có thói quen ra sông, suối tắm giặt, bắt cá, bắt ốc nên nếu không có hệ thống cảnh báo thì không thể biết thủy điện xả nước lúc nào, rất nguy hiểm. Từ ngày Công ty CP Thủy điện Sông Ba Hạ lắp hệ thống cảnh báo, mỗi khi có hồi còi báo xả nước, bà con lập tức di chuyển khỏi lòng sông, đảm bảo an toàn. Mong rằng tất cả khu vực trên lưu vực sông Ba đều được lắp hệ thống này để cảnh báo cho bà con mỗi khi ra sông ra suối.

Theo UBND xã Suối Trai, hệ thống cảnh báo từ xa của Công ty CP Thủy điện Sông Ba Hạ như cánh tay đắc lực giúp địa phương kịp thời tiếp nhận thông tin nhanh nhất để chủ động phòng tránh những nguy cơ về lũ khi nhà máy điều tiết nước qua tràn trong mùa mưa. Đồng thời giúp phòng tránh tai nạn đuối nước khi nhà máy chạy máy phát điện trong mùa khô, đảm bảo an toàn về tính mạng và tài sản Nhân dân, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do mưa lũ gây ra.

Tổng Giám đốc Công ty CP Thủy điện Sông Ba Hạ Trần Lý cho biết: Công ty tiếp tục phối hợp với các địa phương vùng hạ du sông Ba khảo sát các vị trí trọng yếu mới cần trang bị bổ sung trạm cảnh báo, nâng cao hơn nữa năng lực cảnh báo cho hạ du sông Ba khi nhà máy điều tiết và vận hành phát điện nhằm đảm bảo an toàn cho bà con Nhân dân vùng hạ du sông Ba.

THỦY TIÊN