Hầu hết phụ huynh và học sinh đều mong muốn học hết bậc THPT. Tuy nhiên, cũng có không ít trường hợp phụ huynh và học sinh có định hướng nghề nghiệp sớm ngay sau khi học xong THCS. Đối với trường hợp trượt tuyển sinh vào lớp 10 công lập, hướng rẽ học nghề là lựa chọn hiệu quả. Điều này góp phần cân bằng nguồn nhân lực cần thiết cho xã hội, giải quyết tình trạng thừa thầy thiếu thợ.

Học nghề vẫn có cơ hội học văn hóa

Chương trình 9+ đang là xu hướng lựa chọn của các phụ huynh và học sinh hoàn thành THCS hoặc không đủ điểm vào lớp 10 các trường THPT công lập năm học 2022-2023. Chương 9+ có thể hiểu là vừa học nghề vừa học văn hóa để có thể tham gia thi tốt nghiệp THPT. Đây là lối rẽ tiết kiệm kinh phí, thời gian mà vẫn đảm bảo bằng cấp/kiến thức và kỹ năng cho các em lập nghiệp sau khi ra trường.

Ngay sau khi Sở GD-ĐT công bố điểm trúng tuyển lớp 10 vào các trường THPT công lập, thay vì thất vọng, nhiều phụ huynh và học sinh đã chọn hướng đi theo mô hình 9+ ở các trường cao đẳng Nghề Phú Yên, cao đẳng Công Thương Miền Trung (MITC). Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và quan hệ doanh nghiệp MITC Võ Thị Mỹ Nga cho biết: Rất đông phụ huynh, học sinh tìm đến với MITC để được tư vấn chi tiết hơn về chương trình 9+. Môi trường học tập tốt, các chính sách đãi ngộ, kèm các dịch vụ chăm sóc người học hấp dẫn; các hoạt động rèn luyện kỹ năng, cộng đồng đa dạng, sinh động… rất được phụ huynh quan tâm.

Khi học chương trình 9+, học sinh học văn hóa chỉ với 7 môn bắt buộc; chương trình trung cấp nghề 2 năm được nhà trường phân bố đều cho 2,5 năm (nửa năm còn lại được dành để ôn tập thi tốt nghiệp THPT). Chính vì thế, học sinh học 3 buổi học nghề/tuần, thời gian còn lại vào các buổi chiều các em tham gia hoạt động rèn luyện kỹ năng 4.0 và tập trung học môn văn hóa.

Chị Kim Phượng (phường 5, TP Tuy Hòa), phụ huynh một học sinh chia sẻ: “Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 vừa qua, con tôi thiếu điểm vào Trường THPT Nguyễn Trãi. Tôi quyết định cho cháu học chương trình 9+ tại MITC để vừa học văn hóa vừa học trung cấp ngành Chăm sóc sắc đẹp. Với chương trình này, sau khi học xong, cháu vừa có bằng nghề, vừa tham gia kỳ thi tốt nghiệp THPT. Nếu không học lên cao nữa, con tôi có thể đi làm công việc phù hợp hoặc xuất khẩu lao động, du học Nhật, Úc, Hàn Quốc, Đức…”.

Năm nay, nhờ công tác tuyên truyền, định hướng phân luồng người học của các cơ quan chức năng cùng công tác tiếp cận tư vấn hiệu quả của các trường thuộc hệ thống giáo dục nghề nghiệp, nhiều học sinh đã rẽ sang đăng ký học nghề sau khi hoàn thành chương trình THCS, hoặc sau khi thi trượt vào lớp 10 trường công lập.

Theo Trung tâm Tuyển sinh và quan hệ doanh nghiệp MITC, hiện trung tâm nhận hơn 450 lượt đăng ký tham gia xét tuyển. Dự kiến nhà trường nhập học đợt 1 vào ngày 20/7/2022 với hơn 600 học sinh.

Trong khi đó, Trường cao đẳng Nghề Phú Yên đã xét tuyển xong đợt 1 với hơn 100 học sinh nhập học trung cấp nghề. Trường tiếp tục xét tuyển 3 đợt tiếp theo cho đến 20/10/2022. Ông Phạm Hùng Anh, Phó Trưởng phòng Đào tạo - Công tác sinh viên (Trường cao đẳng Nghề Phú Yên) cho biết: Công tác tư vấn tuyển sinh năm nay được đổi mới, trường mời học sinh lớp 9 đến tận trường để giới thiệu cặn kẽ ngành nghề, môi trường học tập, cơ hội nghề nghiệp... nên các em có nhận thức đầy đủ khi quyết định chọn học nghề sớm.

Em Lê Thị Sự, học sinh lớp trung cấp nghề Kỹ thuật chế biến món ăn chia sẻ: “Quyết định chọn học nghề ngay khi hết lớp 9 là một lựa chọn khó khăn. Em được Trường cao đẳng Nghề Phú Yên mời đến tận nơi để tìm hiểu và được các thầy cô tư vấn tận tình. Nhận thấy môi trường học phù hợp, hoàn cảnh gia đình mình khó khăn nên em bàn với ba mẹ để em vừa học nghề vừa học tiếp văn hóa”.

Lợi đơn lợi kép

Phân tích về lợi ích của chương trình 9+, Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và quan hệ doanh nghiệp MITC Võ Thị Mỹ Nga cho biết: “Theo học chương trình 9+, học sinh được miễn hoàn toàn học phí (kể cả học phí học chương trình THPT). Không những vậy, các trường còn giới thiệu việc làm cho các em. Học sinh có nhu cầu học nghề liên thông lên cao đẳng sẽ chỉ mất từ 1-1,5 năm (tùy theo từng nghề). Như vậy, học chương trình 9+ để lấy bằng cao đẳng (kỹ sư thực hành), học sinh chỉ mất từ 4-4,5 năm; so với bạn bè đồng trang lứa sau khi học hết THPT, rồi học cao đẳng là 6 năm. Đây chính là lối rẽ tiết kiệm kinh phí, thời gian mà vẫn đảm bảo bằng cấp đang được nhiều phụ huynh và học sinh lựa chọn”.

Được biết, năm nay Trường cao đẳng Nghề Phú Yên tuyển sinh hệ trung cấp nghề ở 18 nghề; còn MITC đào tạo 19 nghề cho chương trình 9+, gồm các nghề trọng điểm ASEAN, nghề trọng điểm quốc gia, các nghề mà xã hội đang có nhu cầu cao, như chế tạo thiết bị cơ khí (nghề trọng điểm ASEAN), công nghệ hàn, cắt gọt kim loại, công nghệ ô tô, điện công nghiệp, cơ điện lạnh thủy sản, kỹ thuật chế biến món ăn, quản trị khách sạn...

Điểm giống nhau của các trường đào tạo nghề hiện nay là đều cam kết đảm bảo 100% học sinh được giới thiệu việc làm sau khi tốt nghiệp, tư vấn xuất khẩu lao động. Những em có nguyện vọng học nâng cao, sau khi tốt nghiệp trung cấp sẽ được liên thông ngay lên cao đẳng chính quy (không qua thi tuyển).

TRẦN QUỚI