Nói đến Phú Yên, lâu nay nhiều khách du lịch và công ty lữ hành gần như chỉ nhớ đến các tour, sản phẩm du lịch biển đảo. Ít ai biết rằng, ngoài biển, Phú Yên còn có đa dạng các loại địa hình khác... Cao nguyên Vân Hòa - nơi có khí hậu ôn hòa ngay giữa vùng nhiệt đới với những di tích tích quốc gia cùng nhiều điểm đến mới sẽ tạo nên một tuyến du lịch khiến du khách thích thú.

Về Sơn Định viếng Nhà thờ Bác

Cao nguyên Vân Hòa thuộc địa phận 3 xã Sơn Xuân, Sơn Long, Sơn Định (huyện Sơn Hòa) có độ cao trung bình 400m so với mặt nước biển; có địa hình đồi núi liên hoàn, nhiều núi, hồ, suối, thác, khí hậu mát mẻ quanh năm là điều kiện thuận lợi để phát triển loại hình du lịch sinh thái gắn với tham quan di tích, tìm hiểu lịch sử văn hóa, nghỉ dưỡng hòa mình với thiên nhiên...

Nơi đây còn là di tích Căn cứ của tỉnh Phú Yên trong kháng chiến chống Mỹ; trong đó, điểm nhấn là Nhà thờ Bác Hồ, Hội trường Mùa Xuân đã được đầu tư tôn tạo và được Bộ VH-TT-DL xếp hạng là Di tích lịch sử quốc gia vào năm 2008.

Ông Nguyễn Danh Hạnh, Phó Ban Quản lý di tích Phú Yên (Sở VH-TT-DL) cho biết: Nhà thờ Bác Hồ được Tỉnh ủy Phú Yên xây dựng vào đầu tháng 9/1969 tại dốc Đá, xã Sơn Định, khi nhận được tin Chủ tịch Hồ Chí Minh từ trần. Đây cũng là nơi tổ chức lễ truy điệu Bác Hồ vào ngày 9/9/1969 và là nơi để nhân dân Phú Yên tưởng nhớ Bác Hồ trong suốt thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Nhà thờ được xây dựng bằng cây rừng và lợp tranh.

Năm 2003, di tích được phục hồi, tôn tạo trong khuôn viên rộng hơn 5.000m², ngay bên ĐT643. Ngoài ra ở khu căn cứ này còn có các di tích: Cơ quan Tỉnh ủy Phú Yên, cơ quan UBND Cách mạng tỉnh, cơ quan Ủy ban Mặt trận dân tộc giải phóng, Hội trường Mùa Xuân, cơ quan Tuyên huấn tỉnh, Trường Đảng tỉnh, cơ quan Ban An ninh, cơ quan Tỉnh đội, Xưởng quân giới 200, Bệnh xá Trúc Bạch và Trường Y tế Phú Yên.

Đoàn khảo sát của Sở VH-TT-DL và các doanh nghiệp lữ hành cùng du khách trải nghiệm với văn hóa cồng chiêng của đồng bào Chăm ở thôn Hòa Ngãi (xã Sơn Định) - Ảnh: TRẦN QUỚI

Ngắm trái đỏ nơi khí hậu ôn hòa

Đang giữa mùa nắng nóng cao điểm của miền Trung, nhưng chỉ cần bước qua địa giới cao nguyên Vân Hòa, cách TP Tuy Hòa chưa đầy 40 cây số, khí hậu đã “chuyển trạng thái”. Vượt qua dốc Bà Ngồi thuộc xã An Thọ (huyện Tuy An), chúng tôi đã thấy bùng tai vì thay đổi áp suất do độ cao và sau đó là một cảm giác dễ chịu bởi khí hậu mát mẻ.

Vùng cao nguyên Vân Hòa nổi tiếng với bơ, mít, chuối... Vài năm gần đây, một loại trái cây nổi lên thu hút nhiều khách du lịch trong và ngoài tỉnh đến tham quan đó là trái đỏ. Theo ông Bốn Bình (vườn đỏ Bốn Bình, xã Sơn Xuân), trước cây đỏ mọc hoang trong rừng, khi phát rẫy, người ta thấy trái ăn được nên để lại. Đỏ ra hoa từ dưới gốc lên, vào tháng Giêng đến tháng 8, tháng 9 âm lịch mới chín đỏ rực. Lạ mắt đến ngỡ ngàng khi trước mặt chúng tôi là những cây đỏ lúc lỉu, đúng hơn là chi chít trái, một màu đỏ sẫm. Trái đơm đầy quanh thân cây từ dưới gốc sát mặt đất đến hết thân chính và những cành nhánh chính. Trái đỏ tựa như trái dâu da ở miền Nam và lòn bon (hay bòn bon) của xứ Quảng. Điều khác là trái đỏ tròn, to hơn, khi chín da màu đỏ rực, ăn ngọt ngọt chua chua, thanh mát, là loại trái cây ăn vặt của chị em.

“So với những năm trước, năm nay đỏ mất mùa, không nhiều cây có trái. Trong mỗi vườn nhà chỉ có một hai cây có trái đủ “làm cảnh”, cô Nguyệt - chủ vườn đỏ Suối Đá nói. Từ khi cây đỏ “hút khách”, những người dân vườn nhà có cây đỏ đã đầu tư khai thác phục vụ khách đến tham quan. Họ cải tạo vườn rộng rãi, thoáng mát, trồng thêm cây cảnh, hoa hòe, vật trang trí làm cho khu vườn trở nên đẹp hơn với điểm nhấn là cây đỏ chi chít trái.

“Năm nay đỏ mất mùa, nhưng chúng tôi vẫn có sản phẩm để đón khách dừng chân mua những cây đỏ giống về nhà trồng, ăn bữa cơm quê dân dã với đặc sản gà đồi kho mắm thơm, nấu canh lá dít...”, ông Bốn Phương (chủ vườn đỏ Bốn Phương) chia sẻ.

Về ẩm thực, vùng này khá phong phú và đặc trưng. Trong đó, món gà kho mắm thơm, gà nấu lá giang, lá dít là món không thể bỏ qua. Chúng tôi đã từng thưởng thức nhiều bữa cơm quê dân dã nơi đây, cũng chừng ấy món, nhưng sau đó vẫn thấy thòm thèm. Ngay cả siêu đầu bếp Lý Sanh, Chi hội trưởng Bếp chuyên nghiệp Sài Gòn cũng không tiếc lời khen những món ăn đậm đà chất liệu và hương vị địa phương này.

Du khách rất thích thú khi được tham quan, mua rau sạch và chụp ảnh ở BB farm - Ảnh: TRẦN QUỚI

BB farm và Long Vân Garden - Điểm đến mới

BB farm là một hợp tác xã nông nghiệp kiểu mới với dòng sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao, tọa lạc tại thôn Suối Phèn (xã Sơn Long, huyện Sơn Hòa). Địa điểm này có diện tích hơn 5ha, nhưng hiện chủ nhân của BB farm mới chỉ đầu tư khai thác khoảng 1ha cho các hạng mục: 3 nhà kính (trong đó, 2 nhà kính trồng dâu tây, 1 nhà kính trồng rau thủy canh), cùng 6.000m² trồng chanh dây và ươm các giống hoa nhiệt đới.

Tất cả đều được vận hành bằng công nghệ hiện đại. Anh Phạm Thọ Trường, chủ BB farm, cho biết: “Tuy mới ra mắt, nhưng sản phẩm rau thủy canh siêu sạch của BB farm đã được các siêu thị ở Phú Yên và Bình Định đặt hàng. Người dân trong vùng và khách đến tham quan cũng mua rất mạnh, không đủ đáp ứng. Thời gian tới, hợp tác xã phải mở rộng sản xuất lên hơn 5ha (cũng bằng công nghệ hiện đại, từ khâu trồng, chăm sóc, đến chế biến, đóng gói tự động) để phục vụ nhu cầu thị trường”.

Ngoài sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao, BB farm còn là một điểm đón khách tham quan trên tuyến du lịch về cao nguyên Vân Hòa. Hiện nay, rất nhiều đoàn khách chọn BB farm là điểm đến để check-in với dâu tây, rau xanh trong nhà kính, vườn hoa cẩm tú cầu, thưởng thức các món sinh tố từ rau sạch, các món đặc sản địa phương.

Cách BB farm không xa là Long Vân Garden, khu du lịch sinh thái được hình thành khoảng một năm nay. Nằm bên hồ Suối Phèn, Long Vân Garden trở nên thơ mộng và mát mẻ hơn với vườn cây mít, trà xanh, những vườn hoa không kém sắc màu so với xứ sở ngàn hoa Đà Lạt. Anh Nguyễn Tiến Đức, phụ trách điều hành Long Vân Garden cho hay, Long Vân Garden có diện tích gần 4ha, được đầu tư theo hướng sản phẩm du lịch sinh thái nghỉ dưỡng. Các dịch vụ đang khai thác gồm: tham quan chụp ảnh, ăn uống và lưu trú dưới những bungalow xinh xắn... Khách đến đây tham quan trải nghiệm khá đều, đông vào dịp cuối tuần.

Theo Giám đốc Sở VH-TT-DL Phú Yên Phạm Văn Bảy, cao nguyên Vân Hòa có tài nguyên du lịch (thiên nhiên và nhân văn) rất phong phú. Ở đây khí hậu mát mẻ, trong lành cùng với những di tích văn hóa lịch sử như Di tích Nhà thờ Bác Hồ và Căn cứ của tỉnh Phú Yên trong kháng chiến chống Mỹ, làng văn hóa du lịch Hòa Ngãi - nơi đồng bào dân tộc thiểu số ở đây còn lưu giữ nhiều di sản văn hóa truyền thống (xã Sơn Định); những điểm đến mới như vườn đỏ xã Sơn Xuân, BB farm, Long Vân Garden (xã Sơn Long)... Kết hợp với điểm di tích lịch sử cấp quốc gia Địa đạo Gò Thì Thùng (xã An Xuân, huyện Tuy An) sẽ tạo thành tuyến du lịch đặc sắc thú vị về phía tây của tỉnh. Sắp tới, Sở VH-TT-DL sẽ rà soát, chuẩn bị các điều kiện cần thiết để công bố tuyến du lịch này, góp phần làm phong phú hơn sản phẩm du lịch Phú Yên phục vụ nhu cầu đa dạng của du khách.

TRẦN QUỚI