Từ giữa thế kỷ XIX, nhà nghiên cứu Hacken đã nêu ra luận đề về sinh thái học là môn nghiên cứu về quan hệ giữa sinh vật và môi trường. Càng về sau người ta càng thấy rằng sinh thái là vô cùng phong phú, trong đó có sinh thái nhân văn, sinh thái xã hội, là môn nghiên cứu cả hữu cơ, vô cơ, vật chất và năng lượng. Khi du lịch phát triển, du lịch sinh thái được coi là một loại hình du lịch gắn với thiên nhiên. Du lịch sử dụng thiên nhiên với mục đích bảo vệ, tôn tạo thiên nhiên, làm trong sạch môi trường. Khi du lịch sinh thái được phát triển ở mức cao được gọi là du lịch xanh.

Việt Nam ta nằm trong vùng khí hậu ôn hòa, thiên nhiên phong phú. Biển đẹp, nhiều vịnh, bãi tắm có cát trắng, nước trong vào loại đẹp của thế giới. Chúng ta có nhiều núi, nhiều rừng cùng với sông suối, thác ghềnh vô cùng phong phú. Tôi cho rằng du lịch sinh thái Việt Nam là vô cùng phong phú và trong bối cảnh môi trường bị tàn phá thì du lịch là ngành góp phần tôn tạo và bảo vệ môi trường tốt nhất. Xu thế con người đang sống trong thời kỳ công nghiệp phát triển, phố phường chật chội, nhà cao tầng chen chúc, xe cộ chật cứng đường, ô nhiễm không khí... thì du lịch nghỉ dưỡng với môi trường trong lành, sinh thái tốt là mong muốn và ưa thích của mọi người. Đặc biệt ở Việt Nam các vùng du lịch sinh thái có thể phát triển tốt nằm đan xen với các di tích lịch sử, di tích cách mạng càng làm cho các vùng sinh thái đậm hồn dân tộc.

Với Phú Yên, có thể nói du lịch sinh thái càng tuyệt vời hơn, bởi nơi đây có bờ biển, vũng, vịnh đẹp. Đẹp vì là nơi đất liền “thò tay” ra đại dương xa nhất Việt Nam, Phú Yên là nơi đón bình minh sớm nhất nước; đẹp vì Phú Yên có cát trắng (rất trắng), không thua bất kỳ bãi biển đẹp nào, nước biển Phú Yên trong xanh ngọc bích và là tấm gương khổng lồ cho đảo, cho dãy Trường Sơn soi bóng ngày đêm tạo nên sơn thủy hữu tình. Phú Yên có nhiều đầm, vịnh nổi tiếng, nhiều bãi tắm rất đẹp như Vịnh Xuân Đài, Vịnh Vũng Rô, Đầm Ô Loan, Bãi Tiên, Bãi Xép, Bãi Bầu, Bãi Ôm… và Phú Yên cũng giàu núi rừng, ở đó có nhiều dân tộc anh em sinh sống, có truyền thống văn hóa dân tộc rất phong phú. Cỏ cây, hoa lá, núi đồi, sông nước đã tạo cho Phú Yên sự thanh bình với nét đẹp thiên nhã mà phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” đã thể hiện được một phần.

Du khách quốc tế tham quan di tích kiến trúc quốc gia Tháp Nhạn - Ảnh: THẾ NHƠN

Xen với vùng đất Phú trời Yên đó là những di tích cách mạng, di tích lịch sử đậm đà bản sắc dân tộc, thể hiện sự quật cường anh dũng của quân dân Phú Yên. Phú Yên là nơi giàu hải đặc sản tạo nên những món ăn độc đáo, ngon miệng làm du khách mãi nhớ cũng là yếu tố thuận lợi cho du lịch sinh thái phát triển.

Phú Yên phát triển du lịch chậm, đặc biệt là du lịch sinh thái nhưng chính đó cũng là yếu tố “cơ may”. Chính sự “trinh nguyên hoang dã” của đất trời Phú Yên là điều kiện tốt để du lịch sinh thái phát triển ngang tầm thời đại. Có người cho rằng làm du lịch sẽ chặt bớt cây dương chắn cát, hủy hoại cảnh đẹp tự nhiên…, không phải như vậy, nếu làm du lịch sinh thái đúng nghĩa thì cây cối sẽ được trồng nhiều hơn, tốt hơn. Cây xanh sẽ cho bóng mát, sẽ che chắn bảo vệ những villa, biệt thự, bãi biển sẽ sạch và đẹp hơn. Khu du lịch sinh thái Sao Việt là một dẫn chứng, từ một đồi hoang khô cằn sỏi đá không đường, không nước, chỉ có cây bụi, duối dại, bàn chải, thơm tàu và vài hàng bạch đàn rũ lá buồn hiu. Ngày nay Khu du lịch sinh thái Sao Việt ở Đồi Thơm đã đầy cây xanh, bóng mát, đầy hoa thơm cỏ lạ và là nơi nhiều chim muông, thú rừng trở về…

Để Phú Yên có thể trở thành một vùng đất với những khu du lịch sinh thái nổi tiếng, cái cần nhất là phải có quy hoạch tầm thời đại. Quy hoạch chỉ lối cho nhà đầu tư, tránh tình trạng chạy theo yêu cầu của nhà đầu tư mà không tính đến quy hoạch. Tư duy và tầm nhìn là yếu tố mở đầu then chốt. Sau đó là toàn xã hội phải biết tạo sinh thái và giữ gìn sinh thái để có miền đất sạch, không có rác, và nhà nhà đẹp, làng xã đẹp, người dân sống văn minh thân thiện. Có như vậy, nhà đầu tư sẽ phấn khởi đến để phát triển du lịch sinh thái.

GS-TS TRÌNH QUANG PHÚ