Trợ giúp pháp lý (TGPL) là một trong những chính sách mang tính nhân đạo của Đảng, Nhà nước nhằm bảo đảm mọi công dân trong xã hội đều bình đẳng trước pháp luật. Các cơ quan tiến hành tố tụng ở Phú Yên đã và đang tích cực phối hợp để nâng cao chất lượng công tác này. Qua đó bảo đảm thực hiện quyền được TGPL của người dân, góp phần giúp các cơ quan tiến hành tố tụng xét xử, giải quyết vụ việc một cách khách quan, toàn diện, đúng pháp luật.

Tích cực phối hợp trợ giúp pháp lý

Thời gian qua, công tác phối hợp liên ngành về TGPL trên địa bàn tỉnh đạt nhiều kết quả tích cực, nhất là sau khi thực hiện Thông tư liên tịch 10/2018/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-TANDTC-VKSNDTC ngày 29/6/2018 của Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, TAND Tối cao, Viện KSND Tối cao quy định về phối hợp thực hiện TGPL trong hoạt động tố tụng ở địa phương. Việc tiếp cận sớm với TGPL giúp các đối tượng được thụ hưởng (quy định tại Điều 7 Luật TGPL năm 2017) có cơ hội được tư vấn, được bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp trong quá trình giải quyết vụ việc của họ. Công tác TGPL bảo đảm thực hiện quyền được TGPL của người dân, góp phần giúp các cơ quan tiến hành tố tụng xét xử, giải quyết vụ việc một cách khách quan, toàn diện, đúng pháp luật.

Ông Phan Đình Phương, Phó Viện trưởng Viện KSND huyện Phú Hòa cho biết: Thời gian qua, lãnh đạo viện đã quán triệt, thực hiện Thông tư liên tịch số 10 và các văn bản, quy định có liên quan đến toàn thể cán bộ, kiểm sát viên trong đơn vị. Qua đó nâng cao nhận thức trong công tác phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng, bảo đảm quyền bào chữa, quyền được bảo vệ lợi ích hợp pháp của những người thuộc diện được TGPL; đảm bảo nguyên tắc tranh tụng trong quá trình tố tụng.

Viện kiểm sát đã thực hiện việc mở sổ theo dõi; niêm yết bảng thông tin về TGPL tại cửa ra vào của đơn vị và thực hiện đúng những nội dung đã niêm yết. Trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ, Viện KSND huyện Phú Hòa thường xuyên kiểm sát chặt chẽ việc thực hiện các quy định về TGPL của cơ quan điều tra và tòa án cùng cấp. Đối với vụ việc, vụ án hình sự, việc thực hiện các quy định về TGPL được thực hiện ngay từ giai đoạn tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm.

Những năm qua, không chỉ có Viện KSND huyện Phú Hòa, mà ở các địa phương khác, công tác phối hợp về TGPL trong hoạt động tố tụng đã được các đơn vị phối hợp nỗ lực triển khai như: thực hiện việc niêm yết công khai bảng thông tin về TGPL do Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh cung cấp; cấp phát mẫu đơn yêu cầu TGPL cho người thuộc diện được TGPL. Đồng thời, các cơ quan tiến hành tố tụng đã giới thiệu đối tượng được TGPL đến Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh hoặc có đơn yêu cầu Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh cử trợ giúp viên pháp lý, luật sư ký hợp đồng thực hiện TGPL bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người được TGPL theo quy định pháp luật.

Những kết quả tích cực

Thực hiện nhiệm vụ quy định tại Thông tư liên tịch số 10 với vai trò là đơn vị giúp việc trực tiếp cho cơ quan thường trực của Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng tỉnh Phú Yên, bà Nguyễn Thị Khánh Duy, Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh cho biết: Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh thuộc Sở Tư pháp đã chủ động tham mưu các chương trình, kế hoạch triển khai thông tư. Thời gian qua, công tác phối hợp liên ngành đạt nhiều kết quả tích cực. Sở Tư pháp, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh đã phối hợp với các đơn vị liên ngành tổ chức quán triệt, tập huấn các nội dung của thông tư, đồng thời cung cấp các loại biểu mẫu, bảng tin, hộp tin, danh sách, số điện thoại của các trợ giúp viên pháp lý và luật sư ký hợp đồng thực hiện TGPL cho các cơ quan tiến hành tố tụng hai cấp trên địa bàn tỉnh, để đảm bảo quyền được TGPL của người dân ngay từ ban đầu. Đồng thời tổ chức các đợt kiểm tra công tác phối hợp về TGPL trong hoạt động tố tụng ở các địa phương trên địa bàn tỉnh. Qua đó tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc; nâng cao tinh thần trách nhiệm của các ngành thành viên cũng như các cơ quan tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng ở các địa phương.

Trong năm 2022, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh với phòng tư pháp 9 huyện, thị, thành phố, các cơ quan tiến hành tố tụng các cấp tiếp nhận, thụ lý 273 vụ/273 người được TGPL, tăng 124 vụ so với cùng kỳ.

Chị N.T.C ở xã An Phú (TP Tuy Hòa) bày tỏ: Lâu nay cuộc sống quá khó khăn, gia đình không có điều kiện cho con ăn học, con tôi thiếu hiểu biết về pháp luật. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến con tôi phạm tội. Nhờ có hoạt động TGPL mà gia đình tôi hiểu biết hơn về pháp luật, con tôi được luật sư bào chữa miễn phí để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp. Gia đình tôi cảm ơn Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh rất nhiều.

Theo bà Nguyễn Thị Khánh Duy, thời gian tới, công tác phối hợp giữa trung tâm TGPL với các cơ quan tiến hành tố tụng theo trách nhiệm của từng đơn vị sẽ được tăng cường hơn nữa, nhằm kịp thời đảm bảo các nhóm đối tượng thuộc diện TGPL. Trung tâm sẽ phối hợp với Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng tỉnh Phú Yên tiếp tục tuyên truyền, hỗ trợ dịch vụ thông tin TGPL trong tố tụng; tổ chức tập huấn bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác TGPL và phối hợp thực hiện TGPL; tăng cường kiểm tra kết quả thực hiện công tác phối hợp TGPL trong hoạt động tố tụng. Đồng thời tổ chức hội nghị sơ kết 5 năm triển khai thực hiện Thông tư liên tịch số 10 để rút kinh nghiệm đưa ra các giải pháp nâng cao hơn nữa chất lượng công tác phối hợp trong hoạt động tố tụng tại Phú Yên… 

KHÁNH NGỌC