Tình trạng sạt lở bờ sông Ba đang diễn biến phức tạp, nhiều diện tích đất dọc bờ sông bị nước cuốn trôi, nhiều khu dân cư bị uy hiếp.
Sông ngày càng “ăn” sâu vào đất liền
Theo UBND tỉnh, từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, tỉnh đã triển khai dự án Hệ thống thoát lũ bảo vệ dân cư dọc sông Ba thuộc các huyện Tây Hòa, Đông Hòa, Phú Hòa và TP Tuy Hòa. Dự án này đã triển khai và hoàn thành các tiểu dự án, như: các kè Lạc Mỹ, Soi Làng, Phú Lộc, Thạch Bàn với chiều dài hơn 6.800m, tổng mức đầu tư hơn 308 tỉ đồng. Đến nay, các kè sông này đã phát huy tác dụng, hạn chế tình trạng sạt lở đất bờ sông và góp phần bảo vệ các khu dân cư. |
Thời gian qua, mặc dù tỉnh quan tâm đầu tư xây dựng nhiều tuyến kè dọc sông Ba, thế nhưng tình trạng sạt lở dọc bờ sông này vẫn đang diễn ra. Tại đoạn sông từ cuối xã Hòa Thắng đến xã Hòa An (huyện Phú Hòa), mỗi năm dòng chảy của sông Ba gây sạt lở nhiều đoạn, trong đó có vị trí sông lấn sát vào khu dân cư, uy hiếp nhiều gia đình. Còn khu vực dọc sông Ba đoạn xã Hòa Định Tây, thị trấn Phú Hòa (huyện Phú Hòa), xã Hòa Thành (huyện Đông Hòa) nhiều năm nay cũng thường xuyên bị sạt lở, gây mất đất sản xuất và đất ở của người dân.
Theo UBND xã Hòa Định Tây, tình trạng sạt lở bờ sông Ba đoạn qua địa bàn xã ngày càng trở nên nghiêm trọng, có năm nước ăn sâu vào đất liền khoảng 5-7m. Đặc biệt, vào mùa mưa lũ, tình trạng sạt lở càng nghiêm trọng hơn, vì nước sông lớn, cộng với việc xả lũ của các hồ thủy điện nên nước khoét sâu vào đất, rất nguy hiểm.
Ông Nguyễn Tấn Lộc ở thôn Cẩm Thạch, xã Hòa Định Tây, cho biết: Tình trạng sạt lở bờ sông đã xảy ra thời gian dài và ngày càng nghiêm trọng. Đặc biệt, khi kè Thạch Bàn (huyện Tây Hòa) xây dựng hoàn thành thì dòng sông Ba chuyển hướng đâm thẳng vào khu vực bên thôn Cẩm Thạch, làm sạt lở, cuốn trôi nhiều diện tích đất nông nghiệp. Hiện nhiều khu dân cư chỉ cách bờ sông khoảng 10-15m. Do việc sạt lở ngày càng phức tạp, gia đình tôi đã thuê xe chở hàng trăm khối đá đổ dọc bờ sông để bảo vệ đất, nhưng cũng chỉ tạm thời hạn chế sông “ăn” sâu vào đất liền.
Sạt lở đất dọc sông Ba còn xảy ra tại các xã Đức Bình Tây, Đức Bình Đông, Sơn Giang (huyện Sông Hinh) và một số xã của huyện Sơn Hòa. Ông Đinh Ngọc Dạn, Phó Chủ tịch UBND huyện Sông Hinh, cho biết: Tình trạng sạt lở đất do dòng chảy của sông Ba thường xuyên xảy ra tại các xã trong huyện, mỗi năm mất hàng chục hécta đất sản xuất. Mùa mưa lũ đang đến gần, vì vậy tỉnh cần hỗ trợ huyện tập trung khắc phục những vị trí bị sạt lở nghiêm trọng nhằm ổn định đời sống người dân.
Còn theo ông Phạm Đình Phụng, Phó Chủ tịch UBND huyện Sơn Hòa, khu vực dọc sông Ba đoạn qua thị trấn Củng Sơn đang bị sạt lở nặng. Huyện đang xây dựng một khu tái định cư để di dời khoảng 150 hộ ven sông thường xuyên bị ngập lụt và bị ảnh hưởng bởi sạt lở bờ sông.
Cần xây kè bảo vệ khu dân cư
Ông Nguyễn Ngọc Tường, Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Hòa, cho biết: Tình trạng sạt lở bờ sông Ba đoạn qua huyện rất nhiều vị trí, hàng trăm hộ dân ở khu vực ven sông có khả năng bị ảnh hưởng, nếu tình trạng này không được khắc phục kịp thời.
Nghiêm trọng nhất là đoạn qua xã Hòa Định Tây, trước đây một khu dân cư đã bị “xóa sổ” do nước sông Ba gây sạt lở và hiện nay có khoảng 70 hộ dân bị ảnh hưởng. Đối với khu vực thị trấn Phú Hòa, khoảng 2 năm nay, nước sông Ba đã xâm thực vào đất sản xuất từ 5-10m, cuốn trôi khoảng 5-7ha đất hai vụ lúa và hiện có một điểm sạt lở nặng với chiều dài khoảng 100m.
Trước mắt, UBND huyện chỉ đạo các lực lượng chức năng và người dân có đất sản xuất trong khu vực bị sạt lở tiến hành đóng cọc tre và dùng đá, bao tải đựng đất, cát để gia cố nhằm hạn chế sạt lở trên diện rộng. Về lâu dài, huyện kiến nghị tỉnh sớm chỉ đạo các sở, ngành chuyên môn giúp địa phương khảo sát, đánh giá thực trạng sạt lở bờ sông Ba đoạn qua huyện và triển khai xây dựng kè tại các khu vực sạt lở nặng nhằm bảo vệ đất sản xuất và các khu dân cư ven sông.
Ông Đào Lý Nhĩ, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, cho biết: Theo quy hoạch tổng thể bố trí ổn định dân cư thì xã Hòa Định Tây được đưa vào quy hoạch gồm 3 dự án, trong đó giai đoạn 2016-2020 triển khai dự án Tái định cư tập trung Hốc Cường bố trí ổn định cho 50 hộ dân thôn Phú Sen; giai đoạn 2021-2025, triển khai dự án Tái định cư tập trung Dốc Bơm, bố trí khoảng 50 hộ dân ở thôn Cẩm Thạch và dự án Tái định cư tập trung Đồng Cây Sanh bố trí khoảng 30 hộ dân ở thôn Phú Sen.
Sở NN-PTNT đã tham mưu UBND tỉnh về việc đề xuất các dự án di dân khẩn cấp do ảnh hưởng của thiên tai, trong đó đã đề xuất đầu tư dự án Tái định cư tập trung Hốc Cường. Hiện Bộ NN-PTNT đã trình vấn đề này lên Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Ngoài ra, Sở NN-PTNT cũng đã cử cán bộ đi kiểm tra thực tế tại khu vực sạt lở bờ sông Ba đoạn qua xã Hòa Định Tây. Qua tiếp xúc với các hộ dân bị ảnh hưởng ở đây, hầu hết người dân có nguyện vọng muốn Nhà nước đầu tư xây dựng kè dọc bờ sông tại thôn Cẩm Thạch để bảo vệ khu dân cư; đang kiến nghị UBND tỉnh xem xét và có ý kiến chỉ đạo.
ANH NGỌC