Tình trạng người mua hàng bị cân thiếu ở chợ đã trở thành chuyện “biết rồi khổ lắm nói mãi” mà các bà nội trợ dù có bực bội cũng phải nuốt giận làm nguôi vì không phải lúc nào cũng có thể tay đôi, tay ba với người bán hàng. Thế nhưng, với những chiếc cân đối chứng được đặt công khai ở các chợ, người nội trợ không còn phải lo mình bị “móc túi”.
1KG CÒN 9 LẠNG
Các tiểu thương ở chợ hay truyền nhau câu nói để trấn an khách mua hàng: “buôn bán ăn đồng nài chứ ai cân thiếu”. Ấy vậy mà rất nhiều lần người tiêu dùng mua một cân cá, một ký thịt hay rau củ quả… thì về nhà cân chỉ còn 9 lạng. Chị Lê Thị Hà, phường 7 (TP Tuy Hòa), cho biết: Tôi thường đi mua ở chợ và cũng ít khi quan tâm việc kiểm tra cân thiếu đủ. Hôm rồi hàng xóm mới mua cái cân, nên thử cho biết, thì hỡi ôi, một ký thịt heo vừa mua ở chợ về nhà đã “bốc hơi” mất một lạng! Ấy là đối với những nhà nào có cân, còn thông thường, người mua chỉ có cảm giác cân này nhẹ hơn, ít hơn bình thường. Thì ra, tiểu thương có rất nhiều chiêu để cân điêu.
Với những tiểu thương dùng duy nhất 1 chiếc cân để mua và bán, họ xoay mặt đồng hồ về phía mình sau đó cân và thông báo cho người mua. Những người mua nhiều không nói nhưng người mua có một vài lạng mà đòi xem cân xem ký thì cũng có phần ngại nên chỉ biết móc ví trả tiền.
Một cách khác hiện nay được các tiểu thương sử dụng khá chuyên nghiệp nhưng đòi hỏi phải nhanh tay, nhanh mắt. Đó là vặn cân đến mức số 0 khi chưa đặt rá lên bên trên. Sau đó hối khách mua lựa hàng bỏ vào rá và cân luôn cả cái rá mà không trừ bì. Thành ra, trên đồng hồ vẫn chỉ 1kg nhưng thật ra chỉ có 9 lạng; nửa ký thì chỉ còn 4 lạng!
Một số người bán qua mặt khách hàng bằng cách sử dụng 2 cái rá cho 1 cái cân. Một cái khi đặt lên cân thì cân chỉ số 0. Cân này thường được đặt sẵn lên bàn cân để người mua tin tưởng. Một cái cân khác được trét xi măng bên dưới để khi đặt lên cân chỉ sang 1 lạng. Nếu người mua không để ý thì ngay lập tức bị cân điêu. Lỡ có bị phát hiện cân thiếu thì các tiểu thương “nhìn mặt mà bắt hình dong” để xử lý tình huống.
Ứng dụng một chút kỹ thuật, nhiều người chỉnh, sửa, “độ” lại cân thành “non” hoặc “già” để cả khi bán hoặc khi mua đều có lời. Nếu người mua không tin tưởng, muốn sang hàng khác cân lại thì những người bán này lại ăn rơ với nhau, nói năng ỡm ờ. Thành ra, cuối cùng, khách hàng vẫn bị thiệt.
CHIẾC CÂN THAY ĐỔI NHẬN THỨC
Để bảo vệ người tiêu dùng, các cơ quan chức năng đã xây dựng mô hình “cân đối chứng” ở các chợ, trung tâm thương mại để người tiêu dùng dễ dàng đối chứng sản phẩm mà mình mua có đúng khối lượng hay không. Việc đặt công khai cân đối chứng này nhằm nâng cao công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của cơ quan chức năng, đồng thời, người tiêu dùng có thể tự bảo vệ mình để hướng tới là “người tiêu dùng thông minh”.
Ông Lê Khắc Sinh, Trưởng ban quản lý chợ phường 7, cho biết: “Cân đối chứng được đặt công khai giữa chợ, mục đích là để người bán nhìn vào mà cân cho đúng chứ không phải trăm thứ đều bỏ lên cân thử lại. Thành ra, khi có chiếc cân rồi thì người bán tự động bán đúng, người mua nếu thấy cần kiểm tra thì cân lại, thấy thiếu thì yêu cầu cân cho đủ để bảo đảm quyền lợi của mình. Nếu phát hiện có người cân gian dối, chúng tôi sẽ lập biên bản để nhắc nhở, cảnh cáo, trường hợp nghiêm trọng báo cáo lên trên để có hình thức xử phạt thích đáng”.
Hiện cân đối chứng đã được đưa về 10 chợ thuộc TP Tuy Hòa, 4 chợ ở huyện Sông Hinh và TX Sông Cầu. Riêng chợ trung tâm TP Tuy Hòa được trang bị 4 chiếc. Ban quản lý chợ đặt cân ở những vị trí thuận tiện để người dân dễ quan sát. Theo ghi nhận của phóng viên, cân đối chứng đặt ở các chợ đã thu hút sự quan tâm của những người mua hàng. Rất phấn khởi khi có cân đối chứng đặt ở chợ, chị Hồ Thị Bảo Hoàng ở phường 5, TP Tuy Hòa nói: “Chiếc cân đối chứng đặt ở chợ là một mô hình rất hay. Nhiều lần đi chợ tôi cũng bị cân điêu nhưng bây giờ cảm thấy an toàn hơn. Hàng hóa mà đã đặt lên cân đối chứng rồi thì người bán hết đường cãi. Tôi thử làm vài lần như vậy giờ chẳng còn ai dám bán thiếu”.
Ông Trần Phú Hà, Chi cục trưởng Chi cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng, cho biết, hiện nay cân đối chứng được Hội Bảo vệ người tiêu dùng đặt thí điểm ở một số chợ có quy mô tương đối lớn của TP Tuy Hòa. Với những chiếc cân này, ban đầu các tiểu thương sẽ cân đủ vì sợ bị phạt, nhưng điều này sẽ dần trở thành thói quen, sau đó trở thành ý thức và dần tạo nên môi trường mua bán lành mạnh. Chiếc cân đặt giữa chợ chẳng làm khó cho ai nhưng nó khiến người bán phải dè chừng và trở thành công cụ hiệu quả để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.
THÁI HÀ
